Ο Μενέλαος Τσουπλάκης γεννήθηκε στον Κισσό Πηλίου το 1957. Σπούδασε στο Οικονομικό Πανεπιστήμιο Αθηνών, στο τμήμα Οργάνωσης και Διοίκησης Επιχειρήσεων. Είναι κάτοχος μεταπτυχιακών τίτλων σπουδών σε «Business Psychology» από το University of East London (Ηνωμένο Βασίλειο) και από το Πανεπιστήμιο Δυτικής Αττικής στη σχολή Διοικητικών Οικονομικών και Κοινωνικών Επιστημών, τμήμα Λογιστικής και Χρηματοοικονομικής, σε «Δημόσια Οικονομική και Πολιτική». Υπήρξε απόφοιτος του Ινστιτούτου Δημοκρατίας Κ. Καραμανλή σε θέματα Πολιτικής Επιμόρφωσης και είναι εγγεγραμμένος στο Εθνικό Μητρώο Επιτελικών Στελεχών Δημόσιας Διοίκησης.
Το ξεκίνημα της επαγγελματικής του σταδιοδρομίας τον βρίσκει, μετά από Πανελλήνιο Διαγωνισμό, ως Υπάλληλο Οικονομικού στο Υπουργείο Άμυνας, με αρμοδιότητες Ελεγκτή – Επιθεωρητή σε διαχείριση χρηματικού, υλικού και τροφών των μονάδων της Πολεμικής Αεροπορίας.
Το 1997 αποσπάται στο Υπουργείο Οικονομικών σε Διεύθυνση με αντικείμενο, προϋπολογισμούς και ελέγχους δαπανών του Υπουργείου. Το 2004 διετέλεσε Σύμβουλος Διαχείρισης Προσωπικού του Υπουργείου Εθνικής Άμυνας, ενώ από 2005 τοποθετείται ως Διευθυντής Προσωπικού στην Κεντρική Υπηρεσία του Σ.Δ.Ο.Ε.. Παράλληλα με την θητεία του στο Σ.Δ.Ο.Ε. ως Διευθυντής, ασκούσε την ιδιότητα του εκπαιδευτή Όπλων και Αμυντικής Σκοποβολής στα τμήματα Ναρκωτικών και Όπλων της Κεντρικής Υπηρεσίας και των Περιφερειακών Διευθύνσεων του Σ.Δ.Ο.Ε.. Το 2008 τοποθετείται Διευθυντής σε μεγάλη Δ.Ο.Υ. των Αθηνών και το 2009 μετατάσσεται στο κλάδο των Οικονομικών Επιθεωρητών.
Από το 2013 είναι επικεφαλής της Διεύθυνσης Εσωτερικών Υποθέσεων της Α.Α.Δ.Ε. έχοντας την ευθύνη παρακολούθησης του έργου των επιθεωρητών της διεύθυνσης, σε θέματα διαφθοράς των υπαλλήλων της Α.Α.Δ.Ε.. Κάτω από τις κατευθυντήριες οδηγίες του, ως προϊστάμενος της Διεύθυνσης, ενισχύθηκε η συνεργασία με την Οικονομική Αστυνομία, το Σ.Δ.Ο.Ε. και τις Λιμενικές αρχές, οδηγώντας στην, κατά περίπτωση, σύσταση μεικτών κλιμακίων, με σκοπό την διενέργεια ελέγχων για την καταπολέμηση της λαθρεμπορίας και της διαφθοράς, διασφαλίζοντας τα συμφέροντα του Ελληνικού Δημοσίου.
Επιδίωξε και πέτυχε σε μεγάλο βαθμό, το ψηφιακό μετασχηματισμό της Διεύθυνσης, η οποία πέρα των στοιχείων που αξιοποιούνται από τα πληροφοριακά συστήματα της Α.Α.Δ.Ε., διεκδίκησε και πέτυχε την πρόσβαση σε πληροφοριακά συστήματα εταιριών ή οργανισμών εκτός της Α.Α.Δ.Ε. (χρηματοπιστωτικά ιδρύματα), οι οποίοι βάσει νόμου υποχρεούνται κατόπιν θεσμοθετημένης διαδικασίας να παρέχουν «ευαίσθητες» πληροφορίες για τα υπό έλεγχο πρόσωπα. Ως επικεφαλής της Διεύθυνσης Εσωτερικών Υποθέσεων της Α.Α.Δ.Ε., παρέμεινε μέχρι την ημερομηνία διορισμού του, ως Πρόεδρο του Συμβουλίου Διοίκησης της Ε.Α.Δ..
Η επαγγελματική του πορεία χαρακτηρίζεται από μία μακροχρόνια διαδικασία μάθησης, επικαιροποιώντας το γνωστικό του υπόβαθρο, συμμετέχοντας σε εκπαιδευτικά προγράμματα είτε με συναφή αντικείμενο (ξέπλυμα χρήματος, διαχείριση εφαρμογών ΟΠΣΚΥ-ELENXIS) είτε κατά περίπτωση, με τη θέση ευθύνης που κατείχε (Εφαρμοσμένα Εργαλεία Οικονομικής Επιστήμης στην λειτουργία των Δημόσιων Οργανισμών, σύγχρονες μέθοδοι διοίκησης των Δημοσίων Υπηρεσιών, Ειδικά Θέματα Πληροφορικής και χρήση λογισμικού υποστήριξης γραφείου, ηλεκτρονικό πρωτόκολλο και ψηφιακή υπογραφή). Η αναγνώριση της επαγγελματικής του εμπειρίας, αποτέλεσε βασικός παράγοντας για την εκλογή του ως μέλος Υπηρεσιακών και Πειθαρχικών Συμβουλίων, ως μέλος επιτροπών, συλλογικών οργάνων και ομάδων εργασίας, για την εκπόνηση σχεδίου για την καταπολέμηση της διαφθοράς στην Δημόσια Διοίκηση, για αξιολογήσεις υπαλλήλων για πλήρωση θέσεων ευθύνης, για ελέγχους καταλληλότητας και επάρκειας υπαλλήλων σε σχέση με τα περιγράμματα θέσεων εργασίας του προσωπικού της Α.Α.Δ.Ε κ.λ.π..
Προστιθέμενη αξία στην επαγγελματική του καριέρα δίνουν, τα περισσότερα από τριάντα τρία (33) έτη, στην υπηρεσία του Πολίτη, προστατεύοντας το Δημόσιο Συμφέρον, μην έχοντας πειθαρχική ή ποινική εκκρεμότητα.