Έλεγχοι της Εθνικής Αρχής Διαφάνειας με αντικείμενο τη διακρίβωση της τήρησης ή μη των διατάξεων του ρυθμιστικού πλαισίου σε όλη τη διαδικασία εκπαίδευσης και εξέτασης υποψηφίων οδηγών για την απόκτηση αδειών οδήγησης

Έλεγχοι της Εθνικής Αρχής Διαφάνειας σε Σχολές Οδηγών (Σ.Ο.), Κέντρα Θεωρητικής Εκπαίδευσης Υποψηφίων Οδηγών (ΚΕ.Θ.Ε.Υ.Ο.) καθώς και σε Διευθύνσεις Μεταφορών και Επικοινωνιών της χώρας, με αντικείμενο τη διακρίβωση της τήρησης ή μη των διατάξεων του ρυθμιστικού πλαισίου σε όλη τη διαδικασία εκπαίδευσης και εξέτασης υποψηφίων οδηγών για την απόκτηση αδειών οδήγησης

Κατόπιν καταγγελιών ελέγχθηκαν από τον Υποτομέα Μεταφορών του Τομέα Δημοσίων Έργων και Μεταφορών της ΕΑΔ Σχολές Οδηγών, Κέντρα Θεωρητικής Εκπαίδευσης Υποψηφίων Οδηγών (ΚΕ.Θ.Ε.Υ.Ο.) καθώς και Διευθύνσεις Μεταφορών και Επικοινωνιών με αντικείμενο τη διαδικασία χορήγησης αδειών οδήγησης. Το ελεγκτικό έργο συνέδραμε το Υπουργείο Υποδομών και Μεταφορών, δια των πληροφοριακών στοιχείων από τα ηλεκτρονικά μητρώα αυτού (ΜΗ.Σ.Κ.Α. & GLINK). Στη συνέχεια η Αρχή, με τη χρήση της μεθόδου της τυχαίας συστηματικής δειγματοληψίας (Simple Random Sampling/SRS) προέβη στον προσδιορισμό -όπου απαιτήθηκε- αντιπροσωπευτικού δείγματος των προς έλεγχο φακέλων αδειών οδήγησης.

Τα ευρήματα του ελέγχου συνοψίζονται στα εξής:

1. Εκτεταμένη εμπλοκή του ανθρώπινου παράγοντα στις προβλεπόμενες πολύπλοκες διαδικασίες έκδοσης αδειών οδήγησης η οποία αυξάνει τον κίνδυνο ανάπτυξης εστιών διαφθοράς (πχ οικονομικής συναλλαγής υπαλλήλων, υποψηφίων οδηγών & εκπροσώπων αυτών, εξεταστών, εκπαιδευτών και συνδικαλιστικών οργάνων αυτών).
2. Αδυναμία αποτελεσματικής εσωτερικής εποπτείας, στις ακολουθούμενες διαδικασίες καθώς εντοπίστηκαν επιμέρους σοβαρές παραλείψεις, παρατυπίες, ελλείψεις δικαιολογητικών και φακέλων. (σ.σ.: Τμήματα Χορήγησης Αδειών Οδήγησης των Διευθύνσεων Μεταφορών & Επικοινωνιών των Περιφερειών της χώρας).
3. Μη πλήρως αυτοματοποιημένες διαδικασίες θεωρητικής εξέτασης υποψηφίων οδηγών, παρά το μεγάλο αριθμό χορηγούμενων αδειών ετησίως. Το Μηχανογραφικό Σύστημα Θεωρητικής Εξέτασης υποψηφίων οδηγών (Μ.Σ.Θ.Ε.Υ.Ο.) χαρακτηρίζεται ενδο-υπηρεσιακώς ως τεχνολογικά απαρχαιωμένο και μη αδιάβλητο, με δυνατότητα παρέμβασης, αντιγραφής του λογισμικού και έκδοσης εικονικών πρακτικών εξέτασης.

Διενέργεια εξ ολοκλήρου χειρόγραφης ειδικής θεωρητικής εξέτασης για τη χορήγηση άδειας οδήγησης ΕΔΧ/ΤΑΧΙ . Διαδικασία η οποία σε σχετικές εκθέσεις του Εσωτερικού Ελέγχου Περιφέρειας έχει κριθεί ως υψηλού ρίσκου (χωρίς εχέγγυα αδιαβλητότητας και χωρίς να εφαρμόζονται δικλίδες ασφαλείας).

4. Επιτυχής θεωρητική εξέταση αλλοδαπών στα ελληνικά (και για τη χορήγηση ειδικής άδειας οδήγησης ΤΑΧΙ) ενόσω δεν ήταν σε θέση να κατανοήσουν τη γλώσσα καθότι διαπιστώθηκαν νοθευμένα πιστοποιητικά γλωσσομάθειας.

5. Χορήγηση αδειών οδήγησης-μεταξύ των οποίων και επαγγελματικών κατηγοριών βαρέων οχημάτων μεταφοράς επιβατών από τις αρμόδιες οργανικές μονάδες (Τμήματα χορήγησης Αδειών Οδήγησης των Διευθύνσεων Μεταφορών & Επικοινωνιών των Περιφερειών της χώρας) χωρίς να προηγηθεί εξέταση (θεωρητική ή πρακτική) των υποψηφίων οδηγών, κατά παράβαση ουσιωδών κανόνων του θεσμικού πλαισίου.

6. Εικονική πιστοποίηση από Προϊστάμενο στα απαιτούμενα έγγραφα της πρακτικής εξέτασης Υποψηφίων Οδηγών σε Δελτία Εκπαίδευσης και Εξέτασης Υποψηφίων Οδηγών (εφεξής ΔΕΕ) η οποία δεν είχε πραγματοποιηθεί.

7. Προγραμματισμός εξετάσεων θεωρητικής ή πρακτικής εξέτασης υποψηφίων οδηγών χωρίς προηγουμένως να έχει ολοκληρωθεί η εκ της νομοθεσίας απαιτούμενη-κατά περίπτωση-εκπαίδευση ή θεωρητική εξέταση αντίστοιχα.

8. Έκδοση και χορήγηση άδειας οδήγησης χωρίς προηγουμένως να έχει κατατεθεί ή δεσμευτεί το απαιτούμενο παράβολο υπέρ του δημοσίου, με αποτέλεσμα την απώλεια δημοσίων εσόδων.

9. Απώλεια/μη ανεύρεση μεγάλου αριθμού φακέλων αδειών οδήγησης στο φυσικό αρχείο των υπηρεσιών. Αποσπασματική και ελλειμματική τήρηση του φυσικού αρχείου των έγχαρτων φακέλων (με τα δικαιολογητικά) αδειών οδήγησης και υποψηφίων οδηγών, η οποία δυσκόλεψε τον έλεγχο (ιδίως τον επιτόπιο).

10. Έλλειψη εχεγγύων ως προς την ισότιμη μεταχείριση υποψηφίων με εκπροσώπους (διεκπεραιωτών, εκπαιδευτών κτλ.) και υποψηφίων χωρίς εκπροσώπους κατά τον προγραμματισμό των θεωρητικών και πρακτικών εξετάσεων.

11. Λειτουργία Σχολών οδήγησης και Κέντρων Θεωρητικής Εκπαίδευσης Υποψηφίων Οδηγών, χωρίς την απαιτούμενη άδεια (σ.σ.: ως άδεια νοείται η μετά το έτος 2011 βεβαίωση νόμιμης λειτουργίας) ή χορήγηση άδειας λειτουργίας σε Σ.Ο./ΚΕ.Θ.Ε.Υ.Ο. χωρίς να πληρούνται όλοι οι εκ της νομοθεσίας όροι και προϋποθέσεις (π.χ. ελλιπή, ανεπαρκή δικαιολογητικά, παράλειψη αρχικών αυτοψιών κ.λπ.).

12. Άσκηση εκπαιδευτικού έργου υποψηφίων οδηγών χωρίς να πληρούνται οι προϋποθέσεις της νομοθεσίας (ακόμη και χωρίς άδεια άσκησης επαγγέλματος εξαιτίας μη ανανέωσής της ή παράλειψης συμμόρφωσης των «παλαιών» εκπαιδευτών -με άδεια που εκδόθηκε πριν από το 2002- με τις διατάξεις του π.δ.208/2002, ως αυτές ίσχυαν κατά τον χρόνο του ελέγχου).

13. Εικονική αναγραφή μαθημάτων στα βιβλία της σχολής με συνέπεια να εκδίδονται διπλώματα οδήγησης χωρίς να έχει συμπληρωθεί ο απαιτούμενος αριθμός μαθημάτων εκπαίδευσης .

14. Διεξαγωγή ΕΔΕ στις Διευθύνσεις Μεταφορών και Επικοινωνιών χωρίς απόδοση ευθυνών.

15. Υψηλό ποσοστό επιτυχίας-με την πρώτη φορά-στις πρακτικές εξετάσεις υποψηφίων οδηγών για τη χορήγηση αδείας οδήγησης σε όλες σχεδόν τις Περιφέρειες της χώρας, το οποίο σε ορισμένες περιπτώσεις προσεγγίζει το 100%.

Συστάσεις και προτάσεις του κλιμακίου:

Με τις Εκθέσεις της Εθνικής Αρχής Διαφάνειας αναζητήθηκε η απόδοση πειθαρχικών ευθυνών, από τα αρμόδια για κάθε περίπτωση όργανα, για μεγάλο αριθμό υπαλλήλων και εκπαιδευτών, ιδιοκτητών Σχολών Οδήγησης (Σ.Ο) και Κέντρων Θεωρητικής Εκπαίδευσης Υποψηφίων Οδηγών (ΚΕ.Θ.Ε.Υ.Ο), εξεταστών πρακτικών εξετάσεων υποψηφίων οδηγών.

Οι Εκθέσεις διαβιβάστηκαν στον Εισαγγελέα Εφετών για την ποινική αξιολόγηση των διαλαμβανομένων σε αυτές, στις περισσότερες περιπτώσεις έχει ξεκινήσει με εισαγγελική παραγγελία σχετική προκαταρτική εξέταση και έχει σχηματιστεί δικογραφία.