Η Εθνική Αρχή Διαφάνειας, στο πλαίσιο των αρμοδιοτήτων και της αποστολής της, διενήργησε έλεγχο, κατόπιν καταγγελίας συνταξιούχου, αναφορικά με τον μη ορθό υπολογισμό του ποσού της καταβαλλόμενης συνταξιοδοτικής του παροχής.
Διαπιστώσεις ελέγχου
Ως προς τον τρόπο υπολογισμού της σύνταξης του καταγγέλλοντος
Ο καταγγέλλων, ασφαλισμένος του τ. ΤΣΑΥ, υπέβαλε αίτηση συνταξιοδότησης την 02/01/2019, συνεχίζοντας, ωστόσο, να ασκεί το ελεύθερο επάγγελμα ως οφθαλμίατρος . Για τον λόγο αυτό, ελάμβανε μειωμένη σύνταξη κατά 30% ως εργαζόμενος συνταξιούχος, κατ’ εφαρμογή του ισχύοντος νομικού καθεστώτος κατά την ελεγχόμενη περίοδο.
Κατά την εξέταση της καταγγελίας του, μελετήθηκαν οι διατάξεις του ασφαλιστικού ν. 4387/2016, όπως τροποποιήθηκε και ισχύει με τον ν. 4670/2020. Επιπλέον, μελετήθηκαν οι σχετικές εγκύκλιοι και αξιολογήθηκαν τα έγγραφα που απέστειλε ο ελεγχόμενος φορέας και ειδικότερα, η Διεύθυνση Εκκαθάρισης και Πληρωμής συντάξεων, η Διεύθυνση Δ΄ Απονομής συντάξεων και η Ομάδα εργασίας απονομής συντάξεων ΟΠΣ, μέσω της Διεύθυνσης Διευθέτησης Αναφορών.
Η Απόφαση συνταξιοδότησής του εκδόθηκε με καθυστέρηση, την 17/03/2021 και ακολούθησαν δύο τροποποιητικές αυτής, με λανθασμένο ωστόσο, τρόπο υπολογισμού του αναλογούντος ποσού της σύνταξης είτε ως προς τον συνολικό συντελεστή αναπλήρωσης, είτε ως προς τις οφειλόμενες εισφορές, τις εισφορές εργοδότη ΙΚΑ, τα αναλογούντα αναδρομικά κλπ., όπως αυτό διαπιστώνεται και στα μηνιαία ενημερωτικά σημειώματα πληρωμής σύνταξής του.
Η Ομάδα Έργου ΟΠΣ, μετά από ενέργειες της ΕΑΔ, ζήτησε κατεπειγόντως από την Ανάδοχο εταιρεία, να αποκατασταθεί το σφάλμα με την έκδοση νέας τροποποιητικής απόφασης. Ακολούθησε η έκδοσή της την 17/02/2023, με νέο καταβλητέο ποσό σύνταξης αυξημένο κατά 125,09 € από το αρχικώς προσδιορισθέν, αρχής γενομένης από 01/10/2019.
Στη συνέχεια, το Τμήμα Α΄ Εκκαθάρισης και Πληρωμής Συντάξεων Γήρατος της Διεύθυνσης Εκκαθάρισης και Πληρωμής συντάξεων, γνωστοποίησε ότι διενεργήθηκε έλεγχος ως προς την ορθότητα των ποσών των αναδρομικών και ότι εκκρεμούσε οφειλή συνολικού ποσού 428,08 €.
- Ως προς τη σύμβαση μεταξύ του e-ΕΦΚΑ και της Αναδόχου Εταιρείας
Στα πλαίσια διερεύνησης της υπόθεσης, η ΕΑΔ ζήτησε επιπλέον, διευκρινίσεις για το τι προβλέπεται όταν από αστοχίες του λογισμικού της Αναδόχου Εταιρείας, προκύπτουν λάθη στον υπολογισμό των καταβαλλόμενων ποσών στους συνταξιούχους και πώς αντιμετωπίζουν το θέμα αυτό.
Στο σημείο αυτό, αναφέρεται ότι μεταξύ του e-ΕΦΚΑ και της Αναδόχου εταιρείας υπάρχει ενεργή σύμβαση για την παροχή υπηρεσιών συμφωνημένου επιπέδου (SLA) για υπηρεσίες υποστήριξης παραγωγικής λειτουργίας και συντήρησης λογισμικού εφαρμογών. Στη σύμβαση αυτή, υπάρχουν ρητοί όροι που υποχρεώνουν τους αντισυμβαλλόμενους για τη διασφάλιση ορθής λειτουργίας του λογισμικού.
Ο ελεγχόμενος φορέας με απάντησή του, γνωστοποίησε ότι η μόνη ενέργεια που γίνεται σε σχετικές περιπτώσεις, είναι να ενημερώνει με e-mail κάθε φορά, την Ανάδοχο εταιρεία, μόνο σε περιπτώσεις που διερευνά και ότι μόνο ο e-ΕΦΚΑ παρακολουθεί την εξέλιξη στην επίλυση των προβλημάτων και ανάλογα, παρεμβαίνει προς την εταιρεία.
Λαμβάνοντας υπ’ όψιν τα ανωτέρω, τα στοιχεία του φακέλου της υπόθεσης, αλλά και το γεγονός ότι η Ανάδοχος εταιρεία δεν προκύπτει να διαθέτει σύστημα εσωτερικού ελέγχου για τον εντοπισμό λαθών και αστοχιών, ενώ επίσης, οι αντισυμβαλλόμενοι δεν εφαρμόζουν τη μέθοδο της δειγματοληψίας για την παρακολούθηση του φαινομένου και την εξαγωγή ασφαλών συμπερασμάτων, διαπιστώθηκε ότι δεν τηρούνται οι όροι της Σύμβασης περί της διασφάλισης ορθής λειτουργίας του λογισμικού.
- Ως προς την παροχή προσωποποιημένης πληροφόρησης στους ασφαλισμένους
Πέραν των ανωτέρω, διαπιστώθηκε ότι δεν κοινοποιήθηκαν στον καταγγέλλοντα οι εκδοθείσες τροποποιητικές αποφάσεις, ενώ επίσης, στα μηνιαία ενημερωτικά σημειώματα σύνταξης δεν αποτυπώνονταν όλα τα στοιχεία προσδιορισμού των καταβαλλόμενων ποσών και το σχετικό θεσμικό πλαίσιο, οπότε και ο καταγγέλλων δεν διέθετε σαφή πληροφόρηση ως προς τον τρόπο προσδιορισμού των ποσών της σύνταξής του, τόσο του αρχικώς προσδιορισθέντος όσο και αυτών που προέκυψαν μετά την έκδοση των τριών συνολικά, τροποποιητικών αποφάσεων.
Στο πλαίσιο διερεύνησης της υπόθεσης, η ΕΑΔ ζήτησε διευκρινίσεις για το εάν οι συνταξιούχοι που επηρεάζονται από αστοχίες του λογισμικού της Αναδόχου Εταιρείας, μπορούν να έχουν προσωποποιημένη πληροφόρηση για τα λάθη που προκύπτουν στον υπολογισμό των καταβαλλόμενων ποσών.
Σε απάντηση των προαναφερθέντων επισημάνσεων από την ΕΑΔ, ο e-ΕΦΚΑ επικαλέστηκε τις διατάξεις της εγκυκλίου με αριθ. 52/2020, στην οποία ωστόσο, δεν γίνεται αναφορά περί μη κοινοποίησης των τροποποιητικών αποφάσεων, παρά μόνο ότι δεν υπάρχει υποχρέωση των υπηρεσιών απονομής συντάξεων για έκδοση σχετικής απόφασης, και ότι αρκεί η αποτύπωση των αλλαγών που προκύπτουν από τον επανυπολογισμό, στο πληροφοριακό σύστημα και στα σχετικά εκκαθαριστικά σημειώματα συντάξεων.
Άλλωστε, η κοινοποίηση των τροποποιητικών αποφάσεων και η γνωστοποίηση των αλλαγών στον υπολογισμό του ποσού της σύνταξης, επιβάλλεται στο πλαίσιο των αρχών του Κώδικα Διοικητικής Διαδικασίας (ν.2690/1999), αλλά και των διατάξεων που ορίζονται στον ασφαλιστικό ν.4387/2016, όπως τροποποιήθηκε και ισχύει.
Αποτελέσματα ελέγχου
- Επίλυση υπόθεσης καταγγελίας
Ο e-ΕΦΚΑ προέβη στην έκδοση Τροποποιητικής Πράξης απονομής της σύνταξης, λαμβάνοντας υπ’ όψιν τους ισχυρισμούς του καταγγέλλοντος και τις ισχύουσες διατάξεις. Ως εκ τούτου, επήλθε τόσο η αποκατάσταση των λαθών στον τρόπο υπολογισμού της σύνταξής του, όσο και η καταβολή των οφειλόμενων ποσών με αναδρομική ισχύ.
Προτάσεις - Συστάσεις
Ύστερα από όλα τα παραπάνω, η ΕΑΔ συνέστησε όπως η Διοίκηση του e-ΕΦΚΑ να μεριμνήσει για:
- την εποπτεία για την ομαλή και άμεση διεκπεραίωση της διαδικασίας για την απονομή της σύνταξης των ασφαλισμένων, με τη λήψη αναγκαίων μέτρων για τη διασφάλιση της ορθότητας των καταβαλλόμενων ποσών,
- τον συντονισμό και την αποτελεσματική συνεργασία των αρμόδιων Διευθύνσεων του Φορέα με την Ανάδοχο εταιρεία για τον εντοπισμό των προβλημάτων στη λειτουργία του λογισμικού και την άμεση επίλυσή τους,
- την εξέταση τυχόν παρόμοιων υποθέσεων και την παροχή οδηγιών για την άμεση διευθέτησή τους,
- τη διενέργεια δειγματοληπτικών ελέγχων των αποφάσεων απονομών συντάξεων, ανά κατηγορία και ασφαλιστικό κλάδο
- την παρακολούθηση και εποπτεία της υλοποίησης της Σύμβασης και την ενεργοποίηση της ρήτρας αποζημίωσης σε περίπτωση που καταβάλλονται λανθασμένα ποσά στους συνταξιούχους, σύμφωνα με όσα, μεταξύ άλλων, ορίζονται στη σελ. 84 της Σύμβασης Παροχής Υπηρεσιών (ΦΠΥ 44/19) 20SYMV006483103 2020-03-26,
- την εξέταση του ενδεχομένου επαναξιολόγησης των όρων της Σύμβασης (αρχικής και τροποποιητικών αυτής) προς διασφάλιση της διαφάνειας και της τήρησης της νομιμότητας,
- την τήρηση της εγκυκλίου με αριθ. 52/2020, ως προς την αποτύπωση των αλλαγών σε περίπτωση επανυπολογισμού των συντάξεων, με πλήρη ανάλυση στα εκκαθαριστικά σημειώματα,
- την έκδοση σχετικής εγκυκλίου για την παροχή οδηγιών αναφορικά με την κοινοποίηση των συνταξιοδοτικών πράξεων (αρχικών και τροποποιητικών), προκειμένου για την ολοκληρωμένη προσωποποιημένη πληροφόρηση των ασφαλισμένων.