Περισσότεροι από 300 επαγγελματίες από τον δημόσιο και τον ιδιωτικό τομέα είχαν την ευκαιρία να παρακολουθήσουν το Διαδικτυακό Σεμινάριο που διοργάνωσε η Εθνική Αρχή Διαφάνειας με θέμα «Δραστηριότητες Επιρροής: Το Ελληνικό Θεσμικό Πλαίσιο». Στο επίκεντρο του σεμιναρίου βρέθηκε το νέο νομοθετικό πλαίσιο (ν.4829/2021) για τη ρύθμιση των δραστηριοτήτων άσκησης επιρροής, το οποίο εισήγαγε για πρώτη φορά στη Χώρα μας ένα συνεκτικό πλαίσιο ρύθμισης της αλληλεπίδρασης των δημόσιων φορέων με τους εκπροσώπους συμφερόντων (Lobbyists).
Ανταλλάχτηκαν απόψεις σχετικά με τις υποχρεώσεις που δημιουργεί το νέο νομοθετικό πλαίσιο για τους εκπροσώπους συμφερόντων και τους θεσμικούς φορείς, τις απαιτήσεις διαφάνειας για τα πρόσωπα που ασκούν δραστηριότητες επιρροής, καθώς και ο ρόλος της Ε.Α.Δ. για την εποπτεία της ορθής εφαρμογής των διατάξεων του θεσμικού πλαισίου.
Το εν λόγω σεμινάριο εντάσσεται σε σειρά εκπαιδευτικών δράσεων της Ε.Α.Δ. με κεντρικό θεματικό άξονα την πρόληψη και καταπολέμηση της διαφθοράς στον ιδιωτικό τομέα (Business Integrity).
Κεντρικός ομιλητής του σεμιναρίου ήταν ο Υπουργός Εσωτερικών, κ. Μάκης Βορίδης, ο οποίος απαρίθμησε τις ενέργειες στις οποίες έχει προχωρήσει η Κυβέρνηση, προκειμένου η πατρίδα μας να προχωρήσει στην υλοποίηση καινοτόμων θεσμικών και επιχειρησιακών πρωτοβουλιών για την καταπολέμηση της διαφθοράς και να επιτύχει τη βελτίωση των επιδόσεων της Ελλάδας στις διεθνείς αξιολογήσεις και στους σχετικούς δείκτες. Παράλληλα, επεσήμανε τον κομβικό ρόλο της Εθνικής Αρχής Διαφάνειας στον σχεδιασμό και την υλοποίηση συγκεκριμένων δράσεων και έργων προς την κατεύθυνση αυτή και τόνισε ότι το θεσμικό πλαίσιο για την άσκηση δραστηριοτήτων επιρροής αποτελεί τη νομοθετική απάντηση της χώρας μας στη σχετική διεθνή συζήτηση. Υπογράμμισε δε ότι η αντιμετώπιση της διαφθοράς σε όλα τα επίπεδα, και κυρίως στη Δημόσια Διοίκηση, εντάσσεται σε μία συνολική προσπάθεια που καταβάλλει η Κυβέρνηση με στόχο να καταπολεμήσει φαινόμενα απάτης και διαφθοράς, γεγονός που θα συμβάλλει και στο να καταστεί η χώρα ελκυστικότερη για τους επενδυτές. Τέλος, ο κ. Βορίδης χαρακτήρισε «κορυφαία πράξη της συνολικής διαδικασίας» την υιοθέτηση του Εθνικού Σχεδίου Καταπολέμησης της Διαφθοράς, στο επίπεδο του Υπουργικού Συμβουλίου.
Ο Διοικητής της Ε.Α.Δ., κ. Άγγελος Μπίνης, αναφερόμενος στη συμβολή της Αρχής για τη διαμόρφωση του θεσμικού πλαισίου για τη ρύθμιση του φαινομένου του “Lobbying”, τόσο κατά τη νομοπαρασκευαστική διαδικασία όσο και στον σχεδιασμό και υλοποίηση του Μητρώου Διαφάνειας, σημείωσε ότι «πρωταρχικός στόχος της Ε.Α.Δ., είναι να λειτουργήσει σύντομα η ηλεκτρονική πλατφόρμα, ώστε να εντοπιστούν και να αντιμετωπιστούν οι προκλήσεις από τη φάση εφαρμογής, λαμβάνοντας υπόψη την ανατροφοδότηση από τους χρήστες, τόσο από πλευράς φορέων ιδιωτικού τομέα όσο και από τα στελέχη της δημόσιας διοίκησης, που θα κληθούν να ικανοποιήσουν τις απαιτήσεις του μητρώου». Ο κ. Μπίνης τόνισε ότι η Ε.Α.Δ. δεν θα είναι μόνο ο ιδιοκτήτης της πλατφόρμας αλλά και ο «θεματοφύλακας» της ορθής εφαρμογής των διατάξεων του νόμου. Αναφερόμενος στο θεσμικό πλαίσιο σημείωσε ότι «έγινε ευρεία διαβούλευση με φορείς του εξωτερικού, διεθνείς οργανισμούς, κράτη της Ευρωπαϊκής Ένωσης, αλλά και εκτός ΕΕ όπως π.χ ο Καναδάς, που έχουν μακρά παράδοση στον συγκεκριμένο χώρο, προδιαβούλευση με φορείς της κοινωνίας των πολιτών και επαγγελματικές ενώσεις, καθώς και ότι έχουν ετοιμαστεί σειρά εργαλείων όπως κώδικας δεοντολογίας και κατευθυντήριες οδηγίες, ώστε να διευκολυνθούν όσοι εμπλακούν στην υλοποίηση του εγχειρήματος αυτού».
Η κα. Αυγή Οικονομίδου, Senior Advisor Τομέας Επιχειρηματικού Περιβάλλοντος και Ρυθμιστικών Πολιτικών στον ΣΕΒ, σημείωσε ότι «Ο ΣΕΒ στήριξε επί της αρχής τη νομοθετική πρωτοβουλία για τη ρύθμιση των δραστηριοτήτων επιρροής, όπως στηρίζει κάθε πρωτοβουλία που αποσκοπεί στην αναβάθμιση σε ζητήματα διαφάνειας, λογοδοσίας και ποιότητας των σχέσεων αγοράς-πολιτείας. Οι δραστηριότητες επιρροής αποτελούν ένα χρήσιμο εργαλείο μέσω του οποίου η δημόσια διοίκηση ενημερώνεται ολοκληρωμένα για τις ανάγκες και τα αιτήματα της αγοράς. Το πιο κρίσιμο σημείο παραμένει η συνολική αναβάθμιση του τρόπου νομοθέτησης στη χώρα, με τη ρύθμιση του lobbying να αποτελεί ένα μικρό μόνο μέρος ενός ευρύτερου σχεδιασμού παρεμβάσεων με στόχο τη λήψη καλύτερων αποφάσεων και την ενίσχυση της διαφάνειας».
Ο κ. Θεόδωρος Γεωργακόπουλος, Διευθυντής Περιεχομένου, διαΝΕΟσις σημείωσε ότι «είναι εξαιρετικά σημαντικό να υπάρχει θεσμικό πλαίσιο για το παραγνωρισμένο θέμα του lobbying. Η πρωτοβουλία είναι αναμφίβολα θετική». Κατά την τοποθέτησή του ο κ. Γεωργακόπουλος αναφέρθηκε σε δύο πράγματα: το ρόλο ανεξάρτητων, μη κερδοσκοπικών οργανισμών όπως η διαΝΕΟσις -που δεν αμείβεται για το ερευνητικό της έργο, και άρα δεν εμπίπτει στον ορισμό του νόμου-, αλλά και για το πρόβλημα της πολυνομίας και της κακονομίας, που δημιουργεί εύφορο έδαφος για την αδιαφάνεια και την ανάπτυξη πελατειακών σχέσεων ανάμεσα στα διάφορα συμφέροντα και το κράτος.
Ο κ. Γιώργος Φλέσσας, Senior Consultant, κατά την τοποθέτησή του, ανέφερε ότι εάν υπήρχε lobbying στην Ελλάδα η ελληνική αγορά θα ήταν η καλύτερη για τους λομπίστες, λόγω των πολλών νομοθετημάτων της. Όπως χαρακτηριστικά σημείωσε, «έναν στους δέκα να είχε κανείς πελάτες, μια χαρά θα ήταν και δεδομένης της γραφειοκρατίας και της πολυνομίας που χαρακτηρίζει την ελληνική πραγματικότητα». Ο κ. Φλέσσας συνέχισε λέγοντας ότι, «η πολιτική μου τοποθέτηση είναι ότι όσο αυξάνεται η συμμετοχή και η παρέμβαση του κράτους στα πράγματα, ιδίως σε μια δημόσια διοίκηση που επηρεάζεται από την πολιτική της ηγεσία, τόσο περισσότερο αυξάνεται η διαφθορά και η κακονομία». Μιλώντας για τον νόμο του lobbying τόνισε ότι «η αρχή είναι το ήμισυ του παντός, βρίσκεται προς τη σωστή κατεύθυνση, αλλά από την άλλη μεριά απαιτούνται και τα μικρά πρώτα βήματα για να μπορέσει η πολιτεία να επιτύχει τους στόχους της και να ρυθμιστεί αυτός ο χώρος».
Ο κ. Στέφανος Λουκόπουλος, Διευθυντής/Συνιδρυτής της Vouli Watch, ανέφερε ότι «το lobbying υπό προϋποθέσεις μπορεί να αποτελέσει σημαντική πτυχή της λειτουργίας της δημοκρατίας, με την έννοια ότι μέσω αυτού, δίνεται η δυνατότητα επηρεασμού και συν-διαμόρφωσης πολιτικών και αποφάσεων σε ένα ευρύ φάσμα κοινωνικών και επαγγελματικών ομάδων. Tην ίδια στιγμή βέβαια, το lobbying μπορεί να οδηγήσει σε κατάχρηση επιρροής, αθέμιτο ανταγωνισμό και αιχμαλωσία της νομοθετικής διαδικασίας εις βάρος του δημοσίου συμφέροντος αλλά και της ποιότητας των δημόσιων πολιτικών. Η ανάγκη λοιπόν θέσπισης στιβαρών νομοθετικών και κανονιστικών πλαισίων είναι επιβεβλημένη αν θέλουμε να διασφαλίσουμε την ακεραιότητα στις διαδικασίες λήψης αποφάσεων αλλά και να ενισχύσουμε ουσιαστικά την πολυφωνία»
Η κα. Αναστασία Σωτηροπούλου, Νομική Συνεργάτης του Διοικητή της Εθνικής Αρχής Διαφάνειας, παρουσίασε το θεσμικό πλαίσιο για τη ρύθμιση των δραστηριοτήτων επιρροής μετά την εισαγωγή του ν. 4829/2021 αναδεικνύοντας το νομικό κενό που υπήρχε πριν από την υιοθέτησή του. Τόνισε την ανάγκη της εισαγωγής της ρύθμισης για την οριοθέτηση των δραστηριοτήτων επιρροής και την πρόληψη αθέμιτων πρακτικών, όπως η αιχμαλωσία δημοσίων πολιτικών, η διαφθορά και η χειραγώγησης της κοινής γνώμης. Η κα Σωτηροπούλου αναφέρθηκε στις βέλτιστες πρακτικές που ισχύουν σε εθνικό, διεθνές και ευρωπαϊκό επίπεδο και ελήφθησαν υπόψη για τη διαμόρφωση του νόμου, παρουσίασε τους στόχους του, το πεδίο εφαρμογής και τα επιμέρους δομικά του χαρακτηριστικά.
Ο κ. Ιωάννης Σταϊκούρας, Στέλεχος της Γενικής Διεύθυνσης Ακεραιότητας & Λογοδοσίας, Εθνική Αρχή Διαφάνειας, παρουσίασε τις βασικές δυνατότητες και λειτουργίες του Μητρώου Διαφάνειας. Το Μητρώο Διαφάνειας, όπως ανέφερε, «θα είναι μια ηλεκτρονική βάση δεδομένων που θα λειτουργεί ως διαδικτυακή πλατφόρμα. Η πλατφόρμα αυτή αναπτύσσεται από εξειδικευμένα στελέχη της Ε.Α.Δ. και της Γ.Γ.Π.Σ.Δ.Δ. Θα προσφέρει τη δυνατότητα σε εκπροσώπους συμφερόντων, που εμπίπτουν στο πεδίο εφαρμογής του ν. 4829/21, να εγγράφονται στο Μητρώο Διαφάνειας με χρήση μόνο των κωδικών TAXIS τους, χωρίς την απαίτηση υποβολής επιπλέον δικαιολογητικών. Η διαδικασία εγγραφής θα ολοκληρώνεται σε πολύ σύντομο χρόνο και θα χορηγείται το σχετικό πιστοποιητικό εγγραφής σε ψηφιακή μορφή» Συνέχισε τονίζοντας ότι «θα επιτρέπεται η καταχώρηση των δραστηριοτήτων επιρροής που θα διενεργούν οι εκπρόσωποι συμφερόντων καθ’ όλη την διάρκεια του χρόνου, ώστε να είναι εύκολη η οριστική υποβολή της ετήσιας δήλωσης δραστηριοτήτων σε προκαθορισμένο χρονικό διάστημα. Επιπλέον, οι πολίτες θα μπορούν να αναζητούν ελεύθερα τα στοιχεία των εγγεγραμμένων εκπροσώπων συμφερόντων, καθώς και τις δραστηριότητες επιρροής που θα δηλώνονται ετησίως. Τέλος, το Μητρώο Διαφάνειας θα προσφέρεται ως υπηρεσία μέσω της Ενιαίας Ψηφιακής Πύλης gov.gr»
Τη συζήτηση συντόνισε ο κ. Χρήστος Κούρτης, Προϊστάμενος της Διεύθυνσης Πολιτικών προτύπων Ακεραιότητας της Ε.Α.Δ.
Το κοινό που παρακολούθησε την ημερίδα είχε την ευκαιρία να συμμετέχει σε ηλεκτρονική ψηφοφορία μέσω της διαδικτυακής πλατφόρμες «mentimeter» με τα αποτελέσματα να τροφοδοτούν μια ενδιαφέρουσα ανταλλαγή απόψεων μεταξύ των ομιλητών.
Επισυνάπτονται τα αποτελέσματα της διαδικτυακής ψηφοφορίας.
Μπορείτε να παρακολουθήσετε ολόκληρη τη συζήτηση στον παρακάτω σύνδεσμο https://www.youtube.com/watch?v=w4xeQNYKC1s